YOLDA

Yılın son ayından herkese merhaba arkadaşlar. Bugün okumaktan büyük keyif aldığım Beat Kuşağı'nın destanını yazan kitap Yolda'dan bahsedeceğim sizlere. Jack Kerouac tarafından kaleme alınan ''Yolda'' ilk olarak 1957 yılında Viking Yayınevi tarafından basılmıştır. Kerouac'ın okurların gözünde artık efsaneleşmiş olan hikayeye göre, yaklaşık üç yıl boyunca aldığı notlar ve yaşadıklarına dayanarak üç haftalık bir oturumda daktiloda, kendi hazırladığı uzun, tek bir ruloya yazdığı romanı, yazarın ve editörün büyük uğraşları, tekrar tekrar elden geçirmeleri ve çıkarmalar yapmaları sonucunda basılmıştır. Kısa sürede bir kült eser haline gelmiş ve bütün dünyada, bu basılan Yolda, ''uslanmış'' bir Yolda idi. Kitabın basılışının 50. yılı anısına ve kitapta geçen kişilerin gerçek adlarının kullanılmasının artık sorun olmaktan çıkmasıyla, ilk kez orjinal rulo olduğu haliyle basılmıştır.

Jack Kerouac, Beat Kuşağı olarak bilinen bir döneme mensup bir yazardır. Bir diğer deyişle İkinci Dünya Savaşı sonrası yetişen bir kuşak. Savaş sonrası dönemin getirdiği ruh hali, toplumsal durum ve yeni düzenin karşısında alternatif bir yol arayışı mevcuttur. Kitabın adının ''Yolda'' olması ve gerçek anlamda yolda geçmesi aslında böyle bir arayışın da simgesi durumundadır. Kitabın kahramanları yazarın kendisi ve bilinen isimlerden oluşuyor. Yani kitap gerçek kahramanlardan oluşuyor. Olay akışının gerçek olup olmadığı kesin olarak bilinmediğinden kısmi olarak otobiyografik türde bir kitap olduğunu söyleyebilirim. Amerika'yı doğu batı ekseninde bir uçtan bir uca dolaşan bir kitap. Kitapta müzik, çeşitli mistik ve dini arayışlar önemli unsurlardan. Yazar ve arkadaşlarının yol boyunca çeşitli müzisyenlerle tanışması, caz ve blues müzik türlerinin önemli yer tutması kitapta en beğendiğim kısımlar oldu.

''Kitap, üç haftalık kesintisiz bir süreçte, rulo haline getirilmiş kağıt öbeklerine daktilo ile yazılmış ve sonrasında, Kerouac'ın dokunuşlarıyla uzun ve özenli bir hazırlanma süreci geçirmiştir. 1951'de tamamlanan roman, ahlaka aykırı unsurlar barındırdığı gerekçesiyle uzun yıllar yayınevlerince reddedilmiş ve ancak 1957'de, kısaltılıp sansürlenerek yayımlanmıştır. Kerouac ve arkadaşlarının tecrübelerini esas alan romanın gerçek kişilerle ilintisi de, karakterlerin isimlerinin değiştirilmesi suretiyle kesilmiştir. Bu kitabın yarattığı muazzam etki ile Jack Kerouac, Amerikan edebiyatına damgasını vurmuş, kültürel yaşamda bir çığır açmıştır. Kerouac, spontan düzyazı adını verdiği ve caz ile bebop tınılarından esinlendiği duygusu yaratan kendine özgü anlatımıyla pek çok metne imza atmış ve yazınında, 'hayata öykünmektense onu resmetmeyi' amaçladığını belirtmiştir. Orjinal rulo, kısaltılıp değiştirilerek yayımlanan metnin ham ve özgün halidir.''

Kitabın sonuncu sayfasında akademik sayılabilecek birkaç açıklama yer almaktadır. Kitap, eğer yolculuk esnasında okuma fırsatınız varsa o esnada daha çok içselleştirerek okuyabileceğiniz muazzam bir kitap. Yolda olmanın, bir yere gitmenin ancak o yere tam olarak varamamanın verdiği hissi yaşatabilecek ve bir tür bilinç akışı yaratabilecek türde bir kitap.

Jack Kerouac, Yolda'da kendi hikayesini anlatıyor: sansürsüz, saf, olduğu gibi. Yerleşik hayatı benimsemeyi reddeden göçebe ruhların betimlendiği bu kitap özgürlüğün, arayışın ve onulmaz bir yaşam hasretinin şarkısıdır. Amerikan altkültürleri arasında tarihsel bir önem arz eden ''hobo'' terimi iş arayarak seyahat eden gezginleri anlatır. Bir kuşağı, bir akımın bütününü kapsayan beat, olumsuz manadayken değişip dönüşmüş bir terimdir. Beat kelimesi böylelikle yaşam coşkusuna dayalı kendine özgü bir maneviyatı benimseyip materyalizmi reddeden, dünyayı keşfetmeyi ve devinimi önemseyen, Doğu dinlerine ve periferideki kültürlerin adetlerine meraklı, algının kapılarını açacak madde ve deneyimlere açık bir altkültürü imler hale gelmiştir. Yolda da beat neslinin ürettiği kitapların en önde gelenlerinden biridir.

Paragraf başı kullanmadan yazmış Kerouac olup bitenleri. Bu yazım tarzı ilk etapta kasvetli gelse de kitabın baş karakterleri Jack Kerouac ve Neal Cassady'nin çılgın dostlukları ve maceraperest yaşam tarzları sayesinde bir süre sonra alışıyorsunuz ve bu anlatım tarzının özgünlüğünde kayboluyorsunuz. Çünkü karakterlerin çevresindeki dünyadan aldıkları saf haz ve heyecan okura da bulaşıyor.

Kitaptan bir alıntıyla yazıma son veriyorum: ''Gökyüzü geniş, hayat kısa, hayaller sonsuzken yol özgürlüktü. Yol dostluktu, maceraydı; sonsuz olasılığın toplamı, yaşamın kaynağıydı. Yolun sonunda aşk vardı, söz vardı, ses vardı; başlangıçlar hep şen, hep heyecanlıydı. Hızla giden bir arabanın dikiz aynasına yansıyordu hayatın anlamı, öyle bir şey varsa tabii; tan kızıllığında, gecenin bağrında, bir dostun yanı başında. Hareket halinde olan için ölüm yoktu, tasa yoktu; devinim vardı sadece. Yıldızların altında, hızla giden arabaların arka koltuklarında, kaçak atlanan tren vagonlarında, çadırlarda, barakalarda, uzak diyarlarda yaşam vardı ve yaşam kutsaldı. Yüreklerindeki coşkuyu daracık dünyaya sığdıramayanlar, yollarda şahlandı. Nereye olursa...Kıvrak ve neşeli bir caz melodisi gibi, çılgınlıktı hepsi ve tüm gerçekler, hızla giden bir aracın tekerleklerini öpen asfalt misali önlerine seriliverdi. Yaşam yazılacak bir şiirdi ve beklenemezdi.'' Bol kitaplı günler, sevgiyle...