BEYAZ GECELER

Güzel bir Nisan akşamından herkese merhaba arkadaşlar. Rus edebiyatının muhteşem yazarı Fyodor Mihayloviç Dostoyevski'nin kaleminden ''Beyaz Geceler'' kitabının yorumlarını paylaşacağım bugün sizlerle. 

     Kitap; ''Beyaz Geceler'', ''Başkasının Karısı'', ''Noel Ağacı ve Nikah'', ''Haysiyetli Hırsız' ve ''Yufka Yürekli'' olmak üzere beş farklı öyküden oluşur. Her biri hayatın içinden öykülerdir.

     ''Beyaz Geceler'' öyküsünde başkarakter yalnız, hayalperest, yoksul bir adamdır. Bir gece sokakta dolaşırken bir kadının ağladığını görür ve o gün onunla dost olur. Nastyenka isimli bu kadın 17 yaşındadır ve büyükannesiyle yaşamaktadır. 

     Başkarakterin ''Beyaz Geceler'' diye nitelendirdiği aslında Nastyenka ile aynı yerde, aynı bankta ve aynı saatte buluştukları dört gecedir. Bu gecelerde başkarakter ve Nastyenka birbirlerine hayat hikayelerini anlatırlar. Başkarakter, Nastyenka'ya aşık olmuştur. Oysaki Nastyenka'nın bir sevdiği vardır.

       Bol betimlemelerle dolu bu hikaye içerisinde yalnızlık, umutsuzluk, umut, dostluk, aşk, sevgi, hüzün, pişmanlık duygularını barındırır. Öyle derin, içten ve yoğun bir anlatımla anlatılır ki kendinizi bir anda o hikayenin içerisinde bulursunuz.

      ''Başkasının Karısı'' öyküsünde İvan Andreyeviç isimli bir adam, karısının onu aldattığından şüphelenir ve bu durumun iç yüzünü öğrenebilmek için harekete geçer. Olayların seyri bu andan itibaren başlar. Diyalogları bol olduğu için anlaşılması biraz zor bir öyküdür.

      ''Noel Ağacı ve Nikah'' öyküsü Yulian Mastakoviç isimli bir adamın, çocuk denilebilecek yaşta genç bir kadınla olan nikahını konu alır. Kısacık olan bu öykü, sıra dışı kurgusuyla okuru kendisine çeker. Açgözlülük, para hırsı gibi temalara vurgu yapar.

       ''Haysiyetli Hırsız'' öyküsünde başkarakter evinin bir odasını Astafiy İvanoviç isimli yaşlı bir adama kiralar. Bu adam, Yemelyan İlyiç isimli bir adamla ilgili anısını anlatır. Dokunaklı, etkileyici bir hikayedir.

         ''Yufka Yürekli'' öyküsünde Arkadiy İvanoviç Nefedeviç ve Vasiliy Petroviç iki yakın dosttur ve aynı evde yaşarlar. Bir gün Vasya, Lizaveta Mihaylovna isimli bir kadınla nişanlanır. Mutludur. Ancak iş yerinde yapılması gereken işleri yetiştiremez. Bu yüzden işini kaybedeceği endişesine kapılır. Dostluk, vefa, aşka dair güzel hisler barındıran bir öyküdür. Öykünün sonu trajik ve şaşırtıcıdır.

          Kitabın anlatım dili sade ve akıcıdır. Birbirinden farklı öyküleriyle oldukça etkileyicidir. İçlerinden en çok sevdiğim ''Beyaz Geceler'' isimli öykü oldu. Kurgusu ve anlatım biçimi beni çok etkiledi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'ndan Barış Zeren'in muhteşem çevirisiyle okuduğum bu güzel eseri sizlere de tavsiye ederim arkadaşlar.

          Altını çizdiğim satırları sizlerle paylaşmak isterim:

          ''Gökyüzü öyle yıldızlı, öyle berraktı ki, onu gören kendine sormadan edemezdi: Nasıl oluyor da böyle bir göğün altında türlü türlü suratsız, kaprisli insan yaşayabiliyor?''

          ''Ben bir hayalperestim; gerçek yaşamla bağım o denli az ki, bunun gibi, şimdiki gibi çok nadide saydığım anları düşlerimde yine yaşamadan edemem.''

           ''Fakat mutluluk ve neşe insanı nasıl güzelleştiriyor! Yürek sevgiyle nasıl da kaynıyor! Sanki kendi yüreğini alıp bir başkasının yüreğine dökmek istiyorsun, herkesin neşelenmesini, herkesin gülmesini istiyorsun. Mutluluk nasıl da bulaşıcı!''

            ''Tanrım! Bir anlık mutluluk! Koskoca bir ömürde az şey mi?..''

            ''Ama kabul ediniz, kıskançlık affı olmayan bir tutku, dahası felaketin ta kendisidir!..''

            Bol kitaplı günler, sevgiyle...